Uitgebreide recensies en reacties van lezers

‘Santiagogangers die kiezen voor de Vía de la Pata vinden heel gemakkelijk voldoende informatie over te volgen route en de bijzonderheden waarmee ze onderweg rekening moeten houden. Maar om een goed beeld te krijgen van wat deze route te bieden heeft is er meer nodig.

Hubert Bastiaens liep de route tot voorbij Zamora en volgde dan, zoals veel pelgrims doen, de Camino Mozárabe (die ook bekend staat als de Camino Sanabrés). Hij verwerkte zijn ervaringen in een erg geslaagde combinatie van een fotoboek, een reisgids en een reisverslag.

Bij de beschrijving van wat er onderweg te zien is besteedt hij veel aandacht aan de natuur en met name aan de interactie van de natuur met de mens. Zo staat hij uitgebreid stil bij de dehesas en de transhumance, twee aspecten die erg bepalend zijn voor het karakter van de Vía de la Plata. Daarnaast komen ook de voornaamste etappeplaatsen langs de route aan bod, met veel aandacht voor de geschiedenis.

De beschrijvingen wisselt hij af met passages uit het dagboek dat hij onderweg bijhield. Daaruit blijkt dat hij een scherpe observator is van wat de weg met hem doet. Dat brengt hem tot enkele rake uitspraken waarin elke pelgrim zich zal herkennen, zoals: ‘Als je alleen reist is vriendelijkheid eigenlijk je enige wapen’ (p.38). Even later merkt hij op: ‘Het is gek maar ik weet helemaal niet meer waar ik gisteren was, en de dagen daarvoor. Ik leef zó in het moment’ (p.43). Wanneer hij in Santiago terugblikt op zijn tocht, bedenkt hij dat pelgrimeren een vorm van ‘slow living’ is (p.134). Op die manier krijgt de lezer een mooi beeld van wat de tocht voor de auteur betekend heeft.

De vele prachtige foto’s in het boek maken het mogelijk de auteur stap voor stap te volgen langsheen deze fascinerende pelgrimsweg.

Iedere pelgrim die op zoek is naar een goede introductie op de Vía de la Plata, is met De lokroep van de Jacobsweg aan het goede adres.’


‘De redactie krijgt elke keer een richeltje boeken die ter recensie worden aangeboden.

Daaruit halen we een aantal boeken, waarvan wij denken dat het een toegevoegde waarde heeft voor de lezer.

Dit keer het boek van Hubert Bastiaens met de titel De lokroep van de camino.

Eigenlijk een hebbedingetje voor degenen die van plan zijn om de Via de la Plata en de Camino Mozarabe te gaan lopen of dit ooit al gedaan hebben.

Hij schrijft makkelijk verteerbaar, vlot en boeiend. Niet alleen zijn eigen gevoelens tijdens deze tocht worden haarscherp verwoord, maar ook de rol die Sint Jacob heeft gespeeld in de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen van Spanje. Waar hij – in mijn beleving – een beetje in doorschiet zijn de beschrijvingen van allerlei plantjes, bloemen en bomen die hij onder het pelgrimeren ziet en bewondert. Bijzonder leerzaam en ook vanuit zijn professie te verklaren – hij is namelijk ecoloog en bosbeheerder – maar ik ben al lang blij dat ik een roos en een tulp van elkaar kan onderscheiden. Leerzaam en informatief zijn de beschrijvingen van dorpen en steden die hij aandoet. De ontmoetingen met de locals en overige pelgrims worden beeldend verwoord. Evenzo zijn worstelingen om door ziekte terug te moeten naar Nederland. Een jaar later pakt hij de draad weer op en gaat met nieuwe energie de laatste etappes afleggen.

Tijdens het pelgrimeren ervaart hij steeds meer de eenheid van alle dingen en ziet hij de puurheid die in alles aanwezig is.

De meer dan honderd prachtige foto’s laten zien hoe mooi deze tocht is en geven eventuele potentiële de la Plata wandelaars wellicht dat duwtje dat nodig is om die tocht te ondernemen.

Kortom: een boeiend geschreven en mooi geïllustreerd boek, waarvan ik daadwerkelijk heb genoten. Juist in een periode dat de Camino Francés overlopen wordt, is deze route wellicht een mooi alternatief.’


‘Hubert Bastiaens liep de pelgrimsroute naar Santiago de Compostella, de camino; in zijn onlangs verschenen boek De lokroep van de camino doet hij verslag van zijn ervaringen. Hij is een boeiende tochtgenoot, die allerlei wetenswaardigheden met zijn lezers deelt – over de natuur en de geschiedenis van het landschap waardoor hij trekt. Hij treft gewone en bijzondere mensen, en in die ontmoetingen leert hij zichzelf beter kennen. Al met al is zijn prachtig geïllustreerde boek niet minder dan een uitnodiging voor wie overweegt de tocht zelf te maken.’

Herman Simissen

Docent Cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit en hoofdredacteur van Streven Vrijplaats.


‘Ik heb gisteren je boek ontvangen. Wat een schitterende foto’s staan erin. Heerlijk om opnieuw met jou op reis te gaan. Vanmorgen heb ik jouw route puur met de foto’s gevolgd en dat was een waar genoegen.

Op je eentje zo’n bijzondere tocht maken als De Camino, ik zou het van z’n lang zal ze leven niet durven, des te leuker om mee te reizen met Hubert Bastiaens, die het wel aandurfde en hóe!
Heerlijk om via De lokroep van de Camino mee te wandelen en mee te genieten van iedere kilometer die hij verovert op zijn einddoel. De lokroep van de Camino is een bijzondere mix: het is zowel een koffietafelboek met prachtfoto’s van de natuur naast foto’s van vergezichten, kerkjes en kathedralen, tegelijkertijd is het een gids met veel boeiende (natuur)historische informatie. En daar tussendoor heeft de auteur passages uit zijn dagboek geweven. Natuurlijk verloopt de tocht niet zonder tegenslagen en in zijn persoonlijk verhaal geeft Hubert een eerlijk beeld van de grote en kleine ontdekkingen en gebeurtenissen onderweg. ‘t Was een waar genoegen om langs smalle paadjes over hoge bergtoppen, door kleine dorpjes en iconische steden, achter Hubert aan, te pelgrimeren.
Ik hoop dat je mooie boek veel lezers vindt!’

Marre van Dantzig,

Samen met Maria Bastiaens oprichter en gedurende 32 jaar eigenaar van literaire reisboekhandel Evenaar in Amsterdam


‘Net als Marre heb ik je boek net gelezen en ben het nog eens aan het herlezen. Eigenlijk stap je in de traditie van de Liber Sancti Jacobi van omstreeks 1139, dat ook al deels een reisgids was voor pelgrims naar Santiago. Ik heb jouw boek ook gelezen als een zeer oorspronkelijke, persoonlijke reisgids door landschap en cultuur van west-Spanje. We gaan terug in de tijd, de monniken zijn ook strijders en uiteindelijk zegeviert Jacobus! Op de Moren, op die arme Indianen, maar de Spanjaarden krijgen later een koekje van eigen deeg met de mataespanois! Je vertelt zoveel, dat je de geschiedenis nog een keer tot je moet nemen.

Heerlijk, die afwisseling met fragmenten uit je dagboek, je stelt je kwetsbaar op en dat is mooi om te ervaren. Je krijgt daar veel kwetsbaarheid voor terug in gesprekken met andere pelgrims. De liefdevolle vriendelijkheid is hartverwarmend. Ik ben zelf niet heel erg spiritueel, maar kan me voorstellen dat mensen die dat wel zijn diep geroerd zijn door je verhaal. (Ben ik trouwens ook bij tijd en wijle).

Ik ben ook heel erg gecharmeerd van je natuurbeschrijvingen. Ik weet nu wat een ‘dehesa’ is en zie een beetje de golvende ‘meseta’ voor ogen. Ik hoor de Iberische varkens rondscharrelen op zoek naar eikels en begrijp nu ook hoe belangrijk de ‘transhumantie’ was voor het behoud van het landschap en hoe kwalijk de plantages met eucalyptussen zijn voor het ecosysteem. Zeer instructief op een prettige, leesbare manier!

Daarnaast zijn de foto’s een prachtige aanvulling op de tekst. Ik vind vooral de pagina-grote landschapsfoto’s erg mooi. Ik kan me voorstellen dat het als een grote rijkdom voelt door deze (brem)landschappen te mogen lopen.
Ik denk dat ik je nu wel genoeg bewierookt heb met de grote ‘botafumeiro’. Alles is precies goed zoals het is, dat is een mooi einde.’

Maria Bastiaens

Samen met Marre van Dantzig oprichter en gedurende 32 jaar eigenaar van de literaire reisboekhandel Evenaar te Amsterdam


‘Met plezier heb ik De lokroep van de camino gelezen.
Hubert Bastiaens neemt je in zijn boek mee op de wandeling. Hij deelt zijn ervaringen en gevoelens.
In een prettig leesbare stijl, komt er veel aan bod: een beschrijving van het landschap, de steden en dorpjes waar hij doorheen komt, de historie van Spanje en ook de invloed van de mens op de natuur. Zijn “groene” opleiding komt duidelijk naar voren. Veel planten en bloemen worden met naam en toenaam genoemd, waarvan sommige lezers zullen zeggen: “zo uitgebreid hoeft het voor mij niet”, maar die lezer kan het uiteraard gewoon voor kennisgeving aannemen. Ook blijkt zonder meer dat het hem zorgen baart hoe de mens met de natuur omgaat.

De opzet van het boek is heel duidelijk. Na twee bladzijdes met tekst, komen steeds vier bladzijdes met prachtige foto’s. En in de tekst is er weer onderscheid tussen de algemene informatie (over de historie, het landschap, de begroeiing, de bebouwing en de bevolking) en zijn eigen ervaringen als wandelende pelgrim. Bij dit laatste schroomt Hubert Bastiaens niet om zijn gevoelens te tonen zoals vriendschap, geluk, teleurstelling, afzien, overwinning, verwondering, inspirerende ontmoetingen, religie en spiritualiteit.

Ikzelf heb de tocht naar Santiago (over de Camino Francés) met de fiets gedaan. Het trof mij dat er veel overeenkomstige ervaringen waren. Bij het lezen beleefde ik mijn pelgrimage opnieuw.

De lokroep van de camino is een aanrader voor degene die de pelgrimstocht overweegt of al een keer op pad is geweest, of gewoon voor iedereen die een interessant, leuk geschreven en fraai geïllustreerd boek over Spanje wil lezen.’

Vincent Polman

Voormalig bouwkundige van het bisdom Utrecht


Reacties zijn gesloten.